Dobranie prawidłowego elementu złącznego ma fundamentalny wpływ na solidność zamocowania, a także na bezpieczeństwo najbliższego otoczenia. Wybór materiału, z jakiego wykonane są śruby, nakrętki, podkładki, bądź dobór ich rozmiaru wymagają starannego zaplanowania
i identyfikacji potrzebnych materiałów przed przystąpieniem do wszelkich prac. W celu precyzyjnego pomiaru elementów, takich jak gwint, długość czy średnica śruby, niezbędne jest użycie właściwego narzędzia.
Czym więc i jak zmierzyć rozmiar śruby, aby zrobić to prawidłowo? Istnieje wiele rozwiązań tj. linijka czy metr, jednak są to przyrządy nieprecyzyjne w przypadku pomiaru drobnych elementów. Najbardziej uniwersalnym i popularnym narzędziem do dokładnego pomiaru wszelkich elementów złącznych jest suwmiarka i to na tym przyrządzie skupimy się w tym artykule.
Co to jest suwmiarka i do czego służy?
Suwmiarka jest to precyzyjne narzędzie pomiarowe stosowane do dokładnego określania wymiarów różnych przedmiotów i elementów. Składa się z prowadnicy, powierzchni pomiarowej i suwaków, które można przesuwać wzdłuż osi w celu pomiaru odległości między dwoma punktami. Suwmiarki mogą mieć różne zakresy pomiarowe oraz być wykorzystywane w wielu dziedzinach, takich jak przemysł, mechanika, elektronika, ale także znajdują zastosowanie w domowym warsztacie. Są niezwykle przydatne ze względu na prostotę obsługi i precyzję pomiaru.
Budowa suwmiarki
Rys. 1 Budowa suwmiarki
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Suwmiarka
1.) Stała szczęka do pomiaru wymiarów zewnętrznych;
2.) Ruchoma szczęka do pomiaru wymiarów zewnętrznych;
3,) Stała szczęka do pomiaru wymiarów wewnętrznych;
4.) Ruchoma szczęka do pomiaru wymiarów wewnętrznych;
5.) Noniusz zwiększający dokładność pomiarową do 0,1[mm];
6.) Noniusz zwiększający dokładność pomiarową do 1/128 cala;
7.) Podziałka calowa z dokładnością 1/16 cala — oznaczone pełne cale;
8.) Dźwignia zacisku ustalającego położenie przesuwnej szczęki;
9.) Podziałka milimetrowa;
10.) Głębokościomierz, do pomiarów głębokości i wymiarów mieszanych
Rodzaje suwmiarek
Suwmiarki różnią się pomiędzy sobą w zależności od zastosowanego rozwiązania do odczytu wyników pomiaru. Wśród nich wyróżnia się suwmiarki z noniuszem, suwmiarki z czujnikiem oraz suwmiarki elektroniczne, nazywane również cyfrowymi. Suwmiarki elektryczne to przyrządy, które w ostatnim czasie zyskują coraz to większą popularność ze względu na swoją dokładność oraz łatwość odczytu wyników.
1. Suwmiarka z noniuszem
Zdjęcie 1. Suwmiarka z noniuszem
2. Suwmiarka z czujnikiem
Zdjęcia 2. Suwmiarka z czujnikiem
3. Suwmiarka elektroniczna (cyfrowa)
Zdjęcie 3. Suwmiarka elektroniczna
Jak zmierzyć rozmiar śruby i innych elementów złącznych przy użyciu suwmiarki z noniuszem?
Suwmiarki z noniuszem występują w trzech rodzajach dokładności pomiaru:
● 0,1 mm,
● 0,05 mm
● 0,02 mm.
Suwmiarka z noniuszem, którą posłużono się na potrzeby tego artykułu, cechuje się dokładnością 0,05 mm, dzięki czemu idealnie sprawdziła się do precyzyjnego pomiaru rozmiaru śruby.
Aby sprawdzić rozmiar zewnętrzny różnych elementów złącznych, można posłużyć się dwoma metodami. Pierwsza obejmuje użycie szczęk suwmiarki do pomiaru wymiarów zewnętrznych (patrz: Zdjęcie 4).
Zdjęcie 4. Pomiar wysokości nakrętki sześciokątnej
Alternatywnie, można skorzystać z głębokościomierza do pomiaru rozmiaru śrub (patrz: Zdjęcie 5), co pozwoli uzyskać dokładne i precyzyjne wymiary śruby.
Polecamy także artykuł: Wymiary, oznaczenia i normy nakrętek sześciokątnych
Zdjęcie 5. Pomiar długości śruby sześciokątnej
Jeżeli planujemy zmierzyć długość części gwintowanej śruby lub wkrętu, skorzystanie z głębokościomierza jest zalecaną praktyką. W tym przypadku szczęki suwmiarki do pomiarów zewnętrznych nie pozwalają na precyzyjny pomiar rozmiaru śruby, ze względu na przeszkadzający łeb.
Istnieje pewien wyjątek dla wkrętów i śrub posiadających łeb stożkowy. W przypadku tych elementów możemy dokładnie zmierzyć rozmiar śruby/wkrętu pod względem ich długości, włączając łeb, za pomocą suwmiarki (patrz Zdjęcie 6). Warto jednak pamiętać, że przy pomiarze długości rozmiaru śrub i wkrętów z łbem stożkowym, cały element powinien być schowany w materiale.
Zdjęcie 6. Pomiar długości śruby stożkowej.
Jeżeli zastanawiamy się nad tym, jak zmierzyć rozmiar śruby pod względem jej średnicy wewnętrznej np. podkładki czy nakrętki. Należy skorzystać wtedy z odpowiednich szczęk do pomiarów wewnętrznych (patrz: Zdjęcie 7). Umożliwi to nam uzyskanie precyzyjne określonych wymiarów śruby, zapewniając dokładność i skrupulatność wykonywanych pomiarów.
Zdjęcie 7. Pomiar średnicy wewnętrznej podkładki.
Pomiar grubości części gwintowanej możemy przeprowadzić za pomocą szczęk przeznaczonych do mierzenia pomiarów zewnętrznych rozmiaru śruby, zgodnie z przedstawioną metodą na zdjęciu poniżej (patrz: Zdjęcie 8).
Zdjęcie 8. Pomiar średnicy części gwintowanej śruby.
Jak prawidłowo odczytać rozmiar śruby z suwmiarki?
W momencie, gdy wiemy już jak zmierzyć rozmiar śruby, pozostaje nam jeszcze kwestia związana z prawidłowym odczytaniem naszych pomiarów. Jeżeli mamy w posiadaniu suwmiarkę elektroniczną, wymiary śruby podawane są od razu na wyświetlaczu. Natomiast, jeśli korzystamy z suwmiarki w wersji z noniusem, musimy samodzielnie odczytać wynik, przestrzegając kilku prostych zasad.
Po umieszczeniu elementu w suwmiarce i upewnieniu się, że jest ono prawidłowo osadzone w przyrządzie, możemy zablokować nasze narzędzie za pomocą pokrętła. Dzięki temu działaniu jesteśmy w stanie swobodnie odsunąć mierzony element i sprawdzić rozmiar śruby, bez obawy o rozluźnienie szczęk i konieczności powtórzenia operacji (patrz: Zdjęcie 9).
Zapraszamy także do przeczytania: Rodzaje śrub i nakrętek – wymiary, oznaczenia i zastosowania
Zdjęcie 9: Pokrętło blokujące suwaki i szczęki ruchome suwmiarki.
Na animacji poniżej w przystępny pomysł przedstawiono jak sprawdzić rozmiar nakrętki sześciokątnej za pomocą suwmiarki noniuszowej. Pierwszy pomiar, jaki odczytujemy, znajduje się na głównej przesuwnicy, a naszym „wstępnym pomiarem” jest miejsce, w którym „O” (słownie „zero”) z noniusza spotyka się ze skalą na przesuwnicy. Jeżeli kreski z przesuwnicy i noniusza idealnie się spotykają, to nasz pomiar jest zakończony.
W tym przypadku jednak wartość 0 z noniusza nie pokrywa się ze skalą na przesuwnicy i przekracza kreskę 24 mm, nie osiągając kreski odpowiadającej 25 mm. W takich wypadkach należy sprawdzić na noniuszu, która najbliższa wartość (zaczynając sprawdzanie od 0) pokrywa się idealnie z kreską ze skali głównej prowadnicy (w naszym wypadku jest to kreska na poziomie wartości 7).
Jako że jedna jednostka miary na noniuszu suwmiarki to 0,05 mm, to nasz pomiar będzie wynosił 14 jednostek (14 × 0,05 mm), a więc daje to wynik 0,7 mm. Oba uzyskane wymiary dodajemy do siebie, a więc 24 mm + 0,7 mm, co daje nam 24,70 mm, czyli dokładny wymiar mierzonej nakrętki.
Zródło: Autorstwa User:Jollyroger - Praca własna, CC BY 2.5,
Zasada odczytywania pomiaru rozmiaru śruby za pomocą suwmiarki noniuszowej wygląda identycznie, niezależnie od tego czy chcemy zmierzyć gwint, średnicę czy długość śruby. W obecnych czasach, w których coraz większą powszechność zyskują suwmiarki elektroniczne, umiejętność posługiwania się suwmiarką noniuszową powoli się zatraca. Trzeba mieć jednak na uwadze to, że suwmiarka tradycyjna zadziała zawsze,
a elektroniczna w wyniku słabej baterii może podać nieprawidłowe wymiary śruby lub przestać działać całkowicie, dopóki nie wymienimy baterii na nową.
Korzystając z naszej platformy sprzedażowej B2B INOXA, mają Państwo dostęp do różnorodnych elementów złącznych, w tym śrub wykonanych ze stali kwasoodpornej oraz nierdzewnej. Jeśli poszukują Państwo konkretnego rodzaju bądź rozmiaru śruby, którego nie ma w naszym aktualnym asortymencie online, serdecznie zapraszamy do kontaktu mailowego oraz telefonicznego.