W dziedzinie mechanicznej istnieje wiele kluczowych pojęć, a jednym z najistotniejszych w utrzymaniu integralności konstrukcji jest moment dokręcania śruby. To pojęcie stanowi fundament w zapewnianiu stabilności, bezpieczeństwa i trwałości montowanych elementów w różnych obszarach, od produkcji maszyn po konstrukcję pojazdów.

Moment dokręcania śruby — definicja

Moment dokręcania śruby to siła, wyrażona w jednostkach siły razy odległość (Nm), wywierana na śrubę lub nakrętkę w celu właściwego połączenia dwóch elementów.

Dlaczego moment dokręcania śruby ma tak ogromne znaczenie?

Jest to kluczowy parametr, decydujący o trwałości, bezpieczeństwie oraz skuteczności montażu. Różne rodzaje śrub mają różne charakterystyki mechaniczne, co wpływa na wymagany moment dokręcenia. Śruby z różnymi gwintami, materiałami czy klasami wytrzymałościowymi wymagają precyzyjnego określenia momentu dokręcenia zgodnie z ich specyfikacją techniczną.

Bezpieczeństwo konstrukcji

Poprzez precyzyjne dostosowanie momentu dokręcania śruby można skutecznie zapobiec ewentualnym luzom między elementami, które mogą prowadzić do uszkodzeń lub awarii konstrukcji. Odpowiednia kontrola i dbałość o dokładność momentu dokręcania śruby stanowią kluczowy element zapewniający bezpieczeństwo konstrukcji.

Odpowiednie funkcjonowanie

W przypadku systemów mechanicznych, takich jak silniki, urządzeń przenoszenia napędu czy innych elementów ruchomych, właściwy moment dokręcania śruby jest kluczowy dla ich optymalnego działania. Kontrola tego parametru wpływa na wydajność i trwałość tych systemów.

Unikanie nadmiernego obciążenia

Zbyt duży moment dokręcania śruby może prowadzić do uszkodzeń materiałowych, odkształceń czy problemów z demontażem elementów w przyszłości. Nadmierna siła może przekroczyć granice wytrzymałości materiału, co z kolei generuje ryzyko powstania trwałych uszkodzeń.

Nieprawidłowo dobrany moment dokręcania śruby — ryzyka

Nieprawidłowo dobrany moment dokręcania śruby może prowadzić do różnych problemów, zarówno w krótkim, jak i długim okresie. Oto kilka możliwych skutków źle dobranego momentu dokręcenia:

1. Uszkodzenia materiałowe

Zbyt duży moment dokręcenia śruby może prowadzić do nadmiernego obciążenia materiałów, co może skutkować odkształceniami, pęknięciami lub nawet trwałymi uszkodzeniami strukturalnymi. To szczególnie dotkliwe w przypadku materiałów mniej wytrzymałych.

2. Luz między elementami

Zbyt mały moment dokręcenia śruby lub niedostateczne przytrzymanie elementów może prowadzić do powstawania luzów między nimi. To z kolei może skutkować wypadaniem części, nieprawidłowym działaniem konstrukcji lub awariami systemów mechanicznych.

3. Trudności w demontażu

Nadmierny moment dokręcenia śruby może prowadzić do zablokowania śruby lub nakrętki, co znacząco utrudnia ich późniejszy demontaż. Ponadto konieczność zastosowania większej siły może generować uszkodzenia elementów lub narzędzi.

4. Zmniejszenie trwałości elementów

Nadmierny moment dokręcenia śruby może prowadzić do zmęczenia materiału, co w dłuższej perspektywie może skutkować zmniejszeniem trwałości elementów.

5. Niewłaściwe działanie układów mechanicznych

W przypadku ruchomych elementów nadmierne naprężenia spowodowane nadmiernym momentem dokręcenia śruby mogą powodować sztywność w ruchu, co prowadzi do nieprawidłowego działania układów mechanicznych.

6. Korozja i utrata szczelności

Nieodpowiednio dokręcone elementy mogą prowadzić do niewłaściwej szczelności, co z kolei może sprzyjać korozji lub wnikaniu niepożądanych substancji, co dalej zwiększa ryzyko uszkodzeń.

Dobór właściwego momentu dokręcania śrub jest zatem kluczowy dla zachowania integralności konstrukcji, bezpieczeństwa oraz trwałości elementów mechanicznych. Kontrola i przestrzeganie zaleceń dotyczących momentu dokręcenia są niezmiernie istotne, aby uniknąć tych negatywnych skutków.

Moment dokręcania śrub — tabela

Poniżej przedstawiona została tabela dokręcania śrub wraz z przyjętymi wartościami obrotowego momentu dociągającego przy określonej sile naprężenia wstępnego dla śrub ze stali austenitycznych.

 

gwint

współ. Tarcia [μcałk.]

siła naprężenia wstępnego [kN]

obrotowy moment dociągający [Nm]

 

gwint

współ. Tarcia [μcałk.]

siła naprężenia wstępnego[kN]

obrotowy moment dociągający [Nm]

kl. 50

kl. 70

kl. 80

kl. 50

kl. 70

kl. 80

 

kl. 50

kl. 70

kl. 80

kl. 50

kl. 70

kl. 80

M 1,6

0,1

0,4

0,55

0,6

0,1

0,1

0,2

 

M 16

0,1

25,7

55

73,3

56

121

161

0,2

0,3

0,35

0,4

0,1

0,2

0,35

 

0,2

20,9

44,9

59,8

86

183

245

0,3

0,2

0,3

0,35

0,2

0,25

0,45

 

0,3

17

36,4

48,6

102

218

291

M 2

0,1

0,5

0,6

0,8

0,15

0,2

0,3

 

M 18

0,1

32,2

69

92

81

174

232

0,2

0,4

0,5

0,6

0,25

0,3

0,4

 

0,2

26,2

56,2

74,9

122

260

346

0,3

0,25

0,36

0,3

4

0,4

0,55

 

0,3

21,1

45,5

60,7

144

308

411

M 2,5

0,1

0,65

0,9

1

0,25

0,45

0,6

 

M 20

0,1

41,3

88,6

118,1

114

224

325

0,2

0,4

0,5

0,85

0,45

0,6

0,65

 

0,2

33,8

72,4

96,5

173

370

494

0,3

0,3

0,3

0,6

0,6

0,75

0,8

 

0,3

27,4

58,7

78,3

205

439

586

M 3

0,1

0,9

1

1,2

0,7

1

1,3

 

M 22

0,1

50

107

143

148

318

424

0,2

0,6

0,65

0,95

1

1,1

1,6

 

0,2

41

88

118

227

488

650

0,3

0,4

0,45

0,7

1,25

1,35

1,85

 

0,3

34

72

96

272

582

776

M 4

0,1

1,08

2,97

3,96

0,8

1,7

2,3

 

M 24

0,1

58

142

165

187

400

534

0,2

1,12

2,4

3,2

1,3

2,6

3,5

 

0,2

47

101

135

284

608

810

0,3

0,9

1,94

2,59

1,5

3

4,1

 

0,3

39

83

110

338

724

966

M 5

0,1

2,26

4,85

6,47

1,6

3,4

4,6

 

M 27

0,1

75

 

 

275

 

 

0,2

1,83

3,93

5,24

2,4

5,1

6,9

 

0,2

61

 

 

421

 

 

0,3

1,49

3,19

4,25

2,8

6,1

8

 

0,3

50

 

 

503

 

 

M 6

0,1

3,2

6,85

9,13

2,8

5,9

8

 

M 30

0,1

91

 

 

374

 

 

0,2

2,59

5,54

7,39

4,1

8,8

11,8

 

0,2

75

 

 

571

 

 

0,3

2,09

4,49

5,98

4,8

10,4

13,9

 

0,3

61

 

 

680

 

 

M 8

0,1

5,86

12,6

16,7

6,8

14,5

19,3

 

M 33

0,1

114

 

 

506

 

 

0,2

4,75

10,2

13,6

10,1

21,4

28,7

 

0,2

94

 

 

779

 

 

0,3

3,85

8,85

11

11,9

25,5

33,9

 

0,3

76

 

 

929

 

 

M 10

0,1

9,32

20

26,6

13,7

30

39,4

 

M 36

0,1

135

 

 

651

 

 

0,2

7,58

16,2

21,7

20,3

44

58

 

0,2

110

 

 

998

 

 

0,3

6,14

13,1

17,5

24

51

69

 

0,3

89

 

 

1189

 

 

M 12

0,1

13,6

29,1

38,8

23,6

50

67

 

M 39

0,1

162

 

 

842

 

 

0,2

11,1

23,7

31,6

34,8

74

100

 

0,2

133

 

 

1300

 

 

0,3

9

19,2

25,6

41

88

117

 

0,3

108

 

 

1553

 

 

M 14

0,1

18,7

40

53,3

37,1

79

106

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0,2

15,2

32,6

43,4

56

119

159

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0,3

12,3

26,4

35,2

66

141

188

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tabela 1 Obrotowy moment dociągający dla śrub ze stali austenitycznych A1/A2/A4.

Jak mierzyć moment dokręcania śrub?

Istnieje kilka sposobów pomiaru momentu dokręcenia śrub, w zależności od narzędzia i techniki używanej w danym przypadku. Może to być wykonane za pomocą klucza dynamometrycznego, który pozwala na precyzyjne ustawienie i kontrolę momentu dokręcenia. Inne metody obejmują użycie pneumatycznych kluczy, które automatycznie zatrzymują się, gdy osiągną odpowiedni moment, lub wykorzystanie momentomierzy elektronicznych.

Dokręcanie śrub kluczem dynamometrycznym

To narzędzie umożliwia precyzyjne ustawienie i kontrolowanie prawidłowego momentu dokręcenia śruby. Charakteryzuje się możliwością informowania użytkownika poprzez dźwięk, wibrację lub sygnał świetlny o osiągnięciu docelowego momentu.

Dokręcanie śrub kluczem pneumatycznym

Klucz pneumatyczny podczas dokręcania śrub automatycznie zatrzymuje się, gdy osiągnięty zostaje docelowy moment, eliminując ryzyko nadmiernego zaciśnięcia.

Dokręcanie śrub momentomierzem elektronicznym

Momentomierz elektroniczny to precyzyjne urządzenie, które stosuje czujniki lub technologię mikroprocesorową do pomiaru właściwego momentu dokręcenia śruby.

 

Pięć śrub wykonanych ze stali nierdzewnej - inoxa.pl

Jaki smar stosować do śrub ze stali nierdzewnej?

Do smarowania śrub nierdzewnych zaleca się stosowanie smarów, które są kompatybilne z metalami nierdzewnymi i zapewniają ochronę przed korozją. Wybór konkretnego rodzaju smaru powinien być podyktowany specyfiką zastosowania.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę na zgodność smaru z materiałem śruby, aby uniknąć reakcji chemicznych, które mogą prowadzić do korozji lub uszkodzeń metalu.

Przed zastosowaniem smaru, zawsze warto zapoznać się z zaleceniami producenta oraz specyfiką środowiska pracy, w którym śruby będą wykorzystywane. Odpowiednio dobrany smar zapewni ochronę przed korozją, ułatwi odkręcanie i przedłuży trwałość śrub nierdzewnych.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w osobnym artykule na naszym blogu: Jaki smar stosować do śrub nierdzewnych?

Podsumowanie

Moment dokręcenia śruby jest istotnym aspektem w konstrukcjach mechanicznych, decydującym o bezpieczeństwie, trwałości oraz wydajności systemów. Precyzyjne kontrolowanie tego parametru to nie tylko kwestia techniczna, ale kluczowy element dla zapewnienia niezawodności i bezpieczeństwa w różnych obszarach przemysłu. Zrozumienie i właściwe stosowanie momentu dokręcenia to kluczowa umiejętność dla inżynierów oraz profesjonalistów w branży mechanicznej, dbających o solidność i wydajność konstrukcji.

___________________________________________________________________________________

Poszukują Państwo wysokiej jakości śrub nierdzewnych i kwasoodpornych? Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą atrakcyjną ofertą dostępną na naszej platformie handlowej inoxa.pl. Oferujemy profesjonalną obsługę klienta oraz błyskawiczną i bezpieczną realizację zamówień. Zachęcamy także do skorzystania z naszej platformy B2B, gdzie priorytetem jest satysfakcja klienta, a nasze rozwiązania spełniają najwyższe standardy jakości.