Skoki gwintów w elementach złącznych

W elementach złącznych istnieją różne parametry określające gwint takie jak średnica, typ, kierunek skręcania itd. Jednym z nich jest także skok gwintu. Jest to jeden z kluczowych parametrów elementów złącznych, który ma istotny wpływ na jakość połączenia. Odpowiedni dobór skoku gwintu jest uzależniony od jego zastosowania. W niniejszym artykule omówimy rodzaje skoków gwintu, ich zastosowanie oraz metody pomiary.

Czym jest skok gwintu?

Skok gwintu to odległość, o jaką przesuwa się gwintowana śruba wzdłuż swojej osi podczas pełnego obrotu. Parametr ten ma kluczowe znaczenie dla funkcjonalności połączenia, ponieważ wpływa na wytrzymałość oraz odporność na luzowanie. Możemy wyróżnić

• Gwint normalny
• Gwint drobnozwojny
• Gwint grubozwojny

Rodzaje skoków gwintu i ich zastosowanie

Gwint normalny – standardowe zastosowanie

Gwint normalny, ma najczęstsze zastosowanie, asortyment z tego typu gwintem wytwarzany jest z reguły seryjnie, na skalę masową. Zgodny jest ze standardowym skokiem dla danej średnicy czy typu gwintu, przykładowo dla śruby metrycznej DIN 933 M10 wynosi 1,5mm. Używany jest powszechnie tam, gdzie nie zachodzi konieczność zastosowania gwintów o innym skoku i wynikających z tego specyficznych właściwości połączenia.

Gwint drobnozwojny – większa precyzja i odporność 

Gwint drobnozwojny oznacza większą liczbę zwojów na takim samym odcinku długości co gwint zwykły. Z racji tego, że posiada mniejszy skok gwintu, jest wytrzymalszy na rozciąganie, ponadto tego typu gwint jest bardziej odporny na luzowanie. Takie gwinty mają szerokie zastosowanie tam, gdzie wymaga się wysokiej precyzji docisku i regulacji. Wadą gwintów drobnozwojnych jest dłuższy czas odkręcania i dokręcania elementów złącznych, co w przypadku częstego demontażu czy montażu może być kłopotliwe.

Gwint grubozwojny – większa tolerancja na uszkodzenia

Gwint grubozwojny posiada skok większy od gwintu normalnego tzn. posiada mniejszą ilość zwojów na danej jednostce długości. Taka budowa czyni go bardzo dobrym rozwiązaniem przy połączeniach materiałów delikatnych, narażonych na uszkodzenia. Większe odległości między zwojami zmniejszają ryzyko klinowania się elementów złącznych, zwiększają tolerancję na skutki ewentualnych uszkodzeń mechanicznych takich jak zarysowania, odkształcenia itd.

Pomiary skoku gwintu

Aby elementy złączne spełniały określone wymagania musi zaistnieć warunek ich precyzyjnego dopasowania do siebie tj. element złączny wyposażony w gwint zewnętrzny (śruba) musi posiadać dokładnie taki sam skok gwintu jak element wyposażony w gwint wewnętrzny (nakrętka). Dopiero takie zestawienie tworzy trwałe i pewne połączenie gwintowane.  Podczas pracy z asortymentem gwintowanym czasami zachodzi konieczność upewnienia się z jakim typem gwintu mamy do czynienia, zwłaszcza w sytuacji, kiedy chcemy wymienić zużyty element i zastąpić go nowym. W tym celu należy dokonać pomiaru gwintu, aby ustalić jego skok.

O doborze metody pomiaru może zdecydować wiele czynników, w tym skala jego dokładności, na potrzeby tego opracowania przedstawimy dwa, które dotyczą pomiaru gwintów metrycznych:

1.  Pomiar wzorcem gwintu – szybki i precyzyjny

Wzorzec gwinty to gotowy szablon w formie grzebienia, na którym naniesione zostały rozmiary najczęściej stosowanych gwintów. Pomiar polega na tym, że porównujemy poszczególne listki znajdujące się na wzorcu z mierzonym gwintem, jeśli stwierdzimy, że są zgodne to odczytujemy wynik. Ten sposób umożliwia zmierzenie skoku gwintu w dość prosty i precyzyjny sposób, dobrze sprawdza się, kiedy dokonujemy częstych pomiarów.

2. Pomiar suwmiarką – tradycyjna metoda

Pomiar przy pomocy suwmiarki to tradycyjna metoda oceny skoku gwintu, często stosowana w warunkach domowych. Zastosować można przyrząd analogowy lub cyfrowy, ten drugi jest przydatny w sytuacjach słabego oświetlenia, czy utrudnionego dostępu do sprawdzanego elementu. Samo badanie polega na zmierzeniu odległości między dwoma sąsiadującymi wierzchołkami gwintu, jednak dla większej precyzji pomiaru dokonujemy na dłuższym odcinku. Wystarczy więc odliczyć klika zwojów, szczęki przyrządu ustawić na najwyższych ich punktach i odczytać ze wskazań wynik.  Następnie podzielić przez ilość zwojów objętych pomiarem, w ten sposób otrzymamy skok gwintu.

Dlaczego prawidłowy dobór skoku gwintu jest ważny?

Odpowiednia wiedza dotycząca skoku gwintu ma duże znaczenie zarówno w użytkowaniu amatorskim, jak również w przemyśle np. maszynowym czy precyzyjnym. Błędne dobranie skoku gwintu może spowodować poważne zakłócenia w procesie użytkowania urządzeń i maszyn, doprowadzić do ich awarii, lub spowoduje, że w ogóle nie złączymy elementów. Szczególną uwagę zwraca się na ten parametr w obszarach, gdzie bezpieczeństwo czy bezawaryjność pracy z zastosowaniem elementów gwintowanych ma priorytetowe znaczenie. Dotyczyć to może przemysłu motoryzacyjnego kolejowego, lotniczego czy wykorzystującego elementy złączne do budowy aparatury ciśnieniowej. Występują tam czasami ekstremalne warunki pracy, zmienne czynniki pogodowe, duże ciśnienia czy naprężenia.

Tabela skoków gwintów metrycznych

Poniżej przedstawiamy tabelę skoków gwintów metrycznych (kąt 60 º), która ułatwi Państwu dobór odpowiedniego elementu złącznego.

Odpowiedni skok gwintu to kluczowy element trwałych i bezpiecznych połączeń. W naszej ofercie znajdą Państwo śruby nierdzewne i kwasoodporne o różnych skokach gwintu – normalnym, drobnozwojnym i grubozwojnym – dostosowane do różnorodnych zastosowań. Zapraszamy na inoxa.pl, gdzie gwarantujemy szeroki asortyment, profesjonalną obsługę i szybką realizację zamówień. Sprawdź także naszą platformę B2B i wybierz rozwiązania spełniające najwyższe standardy jakości!