Wprowadzenie do konserwacji stali nierdzewnej
Biorąc pod uwagę fakt, że austenityczne nierdzewne stale i wszelkie elementy z niej wykonane mają skład chemiczny zapewniający odporność na korozję, można by pomyśleć, że produkty wykonane z tego rodzaju stali są całkowicie odporne na korozję i gotowe do użytkowania po „wyjęciu z pudełka”. Dotyczy to także (a może i przede wszystkim) elementów złącznych, ponieważ przeznacza się je często do mocowania w płaszczyznach bądź innych elementach, które są czasami wykonane z gorszych gatunkowo stali pod względem odporności na korozję.
Na powierzchni stali nierdzewnej powstaje warstwa ochronna złożona z tlenków chromu, która ulega samoistnej regeneracji w kontakcie z tlenem. Zakładając powyższe, można mieć mylne przekonanie, że elementy wykonane ze stali nierdzewnej są całkowicie odporne na wszelkiego typu korozję, a więc nie ma potrzeby stosowania żadnej konserwacji. To błędne myślenie, być może wynikające z samej nazwy „nierdzewne” i nieprawidłowego rozumienia tego terminu w języku polskim.
Stale nierdzewne w języku angielskim nazywane są „Stainless steels”, co dosłownie oznacza „korodujące mniej”. To tłumaczenie zmienia sposób postrzegania tych materiałów.
Odporność na korozję a potrzeba konserwacji
Odporność na korozję stali nierdzewnej wynika przede wszystkim z wcześniej wspomnianej warstwy pasywnej. Nie powinno się dopuścić do jej zanieczyszczenia i należy okresowo konserwować stal nierdzewną oraz ją czyścić, ponieważ każdy rodzaj zabrudzenia, jak i osad czy cząsteczki materiałów obcych, powodują stopniową degradację tej warstwy.
Błędy w konserwacji stali nierdzewnych
Niewłaściwe narzędzia do czyszczenia - Zdecydowanie złym pomysłem w pielęgnacji stali nierdzewnych jest stosowanie niewłaściwych przyrządów do czyszczenia, takich jak np. szczotki z wełny stalowej czy papiery ścierne. Szorowanie elementów wykonanych ze stali nierdzewnej sprawia, że powstają rysy, które z upływem czasu zaczną korodować, niszcząc pasywną warstwę ochronną. Pozostałości po ścierniwie mogą być zarzewiem do powstania ognisk korozji, np. wżerowej.
Nieusuwanie ciał obcych
Kolejnym błędem przy konserwacji stali nierdzewnej jest nieusuwanie cząsteczek ciał obcych z powierzchni nierdzewnych elementów, np. opiłków metalowych ze stali niestopowej, które z czasem mogą zardzewieć i osłabić pasywną powłokę stali.
Używanie nieodpowiednich środków czyszczących
Używanie nieodpowiednich środków, takich jak kwasy nieorganiczne, kwas solny czy różnego rodzaju wybielacze, nie jest zalecane w czyszczeniu stali nierdzewnej. Zastosowanie takich środków może poważnie uszkodzić strukturę stali nierdzewnej i nieodwracalnie zmienić jej właściwości.
Jak prawidłowo czyścić i konserwować stal nierdzewną?
Wybór odpowiednich przyrządów
Ściereczki, szczoteczki czy gąbki oraz inne przyrządy z włókien syntetycznych i innych delikatnych tkanin z powodzeniem mogą służyć prawidłowej konserwacji i czyszczenia powierzchni stali nierdzewnych bez obaw o uszkodzenie pasywnej warstwy ochronnej.
Wybór odpowiednich preparatów do czyszczenia
Zamiast stosować produkty o szerokim zastosowaniu, warto rozważyć zakup specjalnych środków przeznaczonych do czyszczenia i konserwacji stali nierdzewnej. Na rynku istnieje wiele preparatów do czyszczenia i pielęgnacji określonych powierzchni, z podziałem na rodzaj zabrudzenia.
Ważne warunki przy czyszczeniu stali nierdzewnej
Czynności związane z czyszczeniem i konserwacją stali nierdzewnej powinny odbywać się w warunkach stałej, umiarkowanej temperatury, a także bez wystawiania stali szlachetnej na nadmierne nasłonecznienie podczas tych procesów.
Lekkie zabrudzenia
Na lekkie zabrudzenia stali nierdzewnej powstałe w wyniku montażu, użytkowania lub czynników zewnętrznych dobrym pomysłem jest przepłukanie nierdzewnych elementów wodą i pozostawienie do wyschnięcia lub wytarcie wyżej wymienionymi przyrządami do ścierania.
Usuwanie opiłków metalowych
W przypadku montażu nierdzewnych elementów złącznych mogą wytworzyć się opiłki innych materiałów, np. z blachy, przez które przewierca się popularne wkręty z wiertełkiem w normie DIN 7504 czy wszelkiego rodzaju tzw. bi-metale i farmery. Należy dokładnie usunąć tego typu opiłki za pomocą szczotki z delikatnym włosiem (np. pędzla), aby zapobiec wnikaniu cząsteczek innych metali, które mogą uszkodzić nierdzewną powłokę wkrętu.
Podsumowanie: Dbanie o trwałość stali nierdzewnej
Aby zapewnić długowieczność elementów wykonanych ze stali nierdzewnej oraz utrzymać jej estetyczny wygląd, należy regularnie dbać o odpowiednią konserwację. Ważne jest stosowanie odpowiednich narzędzi i preparatów, unikanie błędów w konserwacji, takich jak stosowanie nieodpowiednich środków czyszczących, oraz dbanie o usuwanie ciał obcych z powierzchni. Przestrzeganie tych zasad pozwoli na utrzymanie stali nierdzewnej w dobrym stanie przez długi czas i zapewni jej odporność na korozję.